RichArt – Meertaligheid als rijkdom (Richness) en de kunst (Art) om meertaligheid functioneel in te zetten in de klas

Onderwijs functioneert binnen een diverse en meertalige realiteit, maar heeft zich deze context nog onvoldoende eigen gemaakt. Er is nood aan een nieuwe visie op meertaligheid en het herdenken van het onderwijsbeleid en de onderwijspraktijk (Sierens e.a. 2018; Bialystok 2016; Barac e.a. 2014). Steeds meer scholen en leerkrachten zijn zich bewust van deze veranderende onderwijsrealiteit en zijn op zoek naar innoverende inzichten en praktijken. Voor het secundair onderwijs is praktijkgericht en experimenteel onderzoek naar vernieuwende klaspraktijken en pedagogisch-didactische kaders nog te weinig voorhanden (zie onder meer Bulté et al., 2020; Pulinx, 2017). Met dit project willen we onderzoeken of het samenbrengen en simultaan aanpakken van de drie pijlers – inzicht/cultuur, visie en didactiek – leidt tot een duurzame verandering in het omgaan met de meertalige realiteit op school en in de klas en op die manier bijdraagt aan kwaliteitsvol onderwijs en gelijke onderwijskansen voor alle kinderen.

De hoofdvraag van dit onderzoeksproject formuleren we als volgt: Wat is de impact van de interventie RichArt, gebaseerd op drie methodieken nl. professionele leergemeenschap (PLG), taalkaart en Lesson Study, op het omgaan met meertaligheid in het secundaire onderwijs in Vlaanderen?

We vullen de hoofdvraag met volgende deelvragen:
- Wat is de impact van de PLG en van het gebruik van de taalkaart op de schoolbrede cultuur rond meertaligheid bij de stakeholders (leraren, directie, beleidsondersteuners) en op de visie en het talenbeleid in de betrokken scholen?
- Wat is de impact van de Lesson Study-cyclus op het didactisch omgaan met meertaligheid van de betrokken leerkrachten?

Om deze vragen te beantwoorden, combineren we drie methodieken die inspelen op praktijk, beleid en/of cultuur, de drie pijlers van duurzame inclusie (Booth & Ainscow, 2002):
1) PLG, gericht op het voortdurend samen delen, onderzoeken en verbeteren van de praktijk van leerkrachten, schoolleiding en pedagogische begeleiding, om zo het onderwijs aan de leerlingen te verbeteren (Verbiest, 2008).
2) Taalkaart, waarbij de talen die door de leerlingen gesproken worden in kaart worden gebracht en gesitueerd binnen de sociale en demografische kaart van de omliggende wijk of stad.
3) Lesson Study: een collectieve onderzoeksmethode om in een klascontext onderzoek te doen naar de eigen klaspraktijk en het eigen didactisch handelen (Barbier et al., 2020; De Vries, Verhoef & Goei, 2016; Logtenberg & Odenthal, 2016; Martens & Spanjers, 2020).
We werken samen met 6 tot 8 secundaire scholen uit de verschillende onderwijsvormen.