Werkgeluk in het onderwijs – dat zouden we nu eens in kaart moeten brengen

"Werkgeluk in onderwijs" richt zich op het versterken van welzijn en werkgeluk van (startende) leerkrachten secundair onderwijs; een urgent thema door de toenemende werkdruk en het tekort aan onderwijspersoneel. Scholen zoeken naar effectieve en creatieve oplossingen om starters aan te trekken, te behouden en om duurzaam te investeren in de ervaring van werkgeluk, gedurende de volledige schoolloopbaan.

Het project bouwt voort op "Kapitein Werkgeluk", waarin een methodiek en werkgelukmodel werd ontwikkeld om werkgeluk bespreekbaar en inzichtelijk te maken. In dit vervolgonderzoek wordt een innovatieve gesprekstool, 'navigatiekaart werkgeluk' (i.s.m. Jean Klare), ontwikkeld. Deze tool helpt schoolteams om werkgeluk bespreekbaar te maken, te evalueren en te vertalen naar concrete, gedragen acties in beleid en schoolwerking.

De bevindingen, inclusief de navigatiekaart en andere kennisproducten, worden verwerkt in een sectorspecifieke dagopleiding voor onderwijsmedewerkers (preventieadviseurs, aanvangsbegeleiding, zorgcoaches, ...) die zich inzetten voor het medewerkerswelzijn. De opleiding biedt ruimte voor eigen inbreng, waardoor de producten flexibel kunnen worden aangepast aan de specifieke context en behoeften van elke school.

Dit project beoogt het versterken van het retentiebeleid en het creëren van een gelukkige schoolomgeving als sleutel tot kwalitatief onderwijs.

Navigatiekaart werkgeluk: in samenwerking met Jean Klare. Een gespreksgereedschap voor reflectie, evaluatie en actie. De cartografieën van Klare helpen in dialoog te gaan door het aanreiken van een gemeenschappelijke taal, een voorwaarde voor collectieve gedragenheid en om concrete stappen te zetten. Op basis van Kapitein Werkgeluk kunnen wij hem inhoudelijk adviseren om een kaart rond ‘werkgeluk’ te mappen, geënt op het Vlaamse schoollandschap en met ruimte voor eigen inbreng. Zo is er oog voor de subjectieve beleving van dit thema zodat elke school een eigen route kan uitstippelen.

Dagcursus ‘Leer werken met kompas en kaart’: een cursus (school- en netoverschrijdend) met nascholingsattest voor iedereen die bezig is met medewerkerswelzijn. Al onze inzichten, modellen van werkgeluk (kompas en condities van werkgeluk), worden gebundeld, met het doel om deelnemers met vertrouwen (self-efficacy) en duurzaam met de werkmaterialen aan de slag te laten gaan. Onze strategische aanpak steunt op het organisatiemodel en de motivatiemonitor van Warme Scholen.

Leidraad kaartlezen; een ondersteunend instrument om zelfstandig aan de slag te gaan en de eigen koers duurzaam te evalueren doorheen het schooljaar. Bij het ontwikkelen van deze leidraad staat gebruiksgemak centraal; waar kaartlezen enige vaardigheid vergt, vraagt ook het geïntegreerd aanpakken van werkgeluk enige oefening en kunde (self-efficacy), daarom de nood aan concrete ondersteuning en handvaten. Na ontwikkeling wordt ook gekeken hoe de dagcursus verder verduurzaamt kan worden door inhouse bundeling van de krachten; een samenwerking met collega’s van Mind- & Makerspace en EdHub Dienstverlening. We willen de producten ook in de kijker zetten via de online kanalen van Howest en partners, mits passend tarief.

Met dit project willen we bijdragen aan het welzijn en werkgeluk van medewerkers binnen het Vlaamse onderwijslandschap door het bieden van toegankelijke en praktische tools. De Navigatiekaart Werkgeluk, dagcursus en leidraad bevorderen een cultuur van reflectie, gedeelde verantwoordelijkheid en duurzame acties, waardoor scholen beter in staat zijn om een positieve werkomgeving te creëren die zowel het individueel welzijn als de collectieve samenwerking versterkt. Hierdoor kan werkgeluk een integraal onderdeel worden van de schoolorganisatie, met positieve gevolgen voor motivatie, betrokkenheid en prestaties van onderwijspersoneel.