Radio Socrates

Samen met BroM (Brede School Molenbeek) wil onderzoekerskern ExploRatio van Odisee Hogeschool Brussel dialoogplekken inrichten in Brusselse scholen. Deze dialoogplek heet ‘Radio Socrates’ en heeft een dubbele functie.

1. Met Radio Socrates maken we samen met jongeren uit Brussel een podcastreeks waarin we jongeren zelf aan het woord laten over gevoelige samenlevingsthema’s die jongeren bezighouden maar die terzelfdertijd regelmatig op school of thuis voor controverse of conflict zorgen en hierdoor helaas vaak vermeden worden.

2. De dialoogruimte ‘Radio Socrates’ zal op de scholen ook ingezet worden om met jongeren in gesprek te gaan over ‘wat ze nodig hebben om tot rust te komen’. BRoM signaleerde dat er een stijgend aantal jongeren is die aangeeft onrust op school te ervaren. Deze onrust is vaak een catalysator voor conflict en staat een verbindend gesprek en een constructieve leer- en leefsfeer in de weg.

Ook scholen signaleren dat er nood is aan ‘rustplekken’ voor jongeren, waar ze in een veilige, prikkelarme ruimte terug tot zichzelf kunnen komen. Tot op heden zijn die rustplekken er nog niet. Daarom willen we graag de inzichten van de jongeren zelf meenemen om samen met de scholen deze rustplekken op maat van de jongeren te organiseren en in te richten.

Waarom? Samenlevingsthema’s gelinkt aan identiteit en rechtvaardigheid houden jongeren bezig. Zeker tijdens de pubertijd zijn jongeren extra gevoelig voor identiteitsgerelateerde samenlevingsthema’s zoals LGBTQIA+ of thema’s die een collectief gevoel van onrecht triggeren, zoals migratie of de oorlog in Gaza. Polariserende uitspraken en radicaal gedrag zijn normale kenmerken van opgroeiende tieners op zoek naar een eigen identiteit.

Toch signaleren steeds meer leerkrachten, brede schoolactoren en ouders kenmerken van toxische polarisatie waarbij wij-zij denken dominant wordt en haatspraak door jongeren niet geschuwd wordt. Deze wij-zij dynamiek wordt ook versterkt door filterbubbels op sociale media en groepsdruk onder peers.

Leerkrachten, ouders en brede schoolactoren ervaren handelingsverlegenheid; ze voelen zich onmachtig om met jongeren over deze polariserende thema’s in dialoog te gaan omdat er schrik heerst om de verkeerde dingen te zeggen of om ongewild een conflict uit te lokken. Een open dialoog is voor opgroeiende jongeren echter belangrijk.

Dialoog is een krachtig middel om in een preventief stadium polarisatie tegen te gaan, inzicht te krijgen in de leefwereld van de jongere en om tot verbinding te komen. Tijdens een open dialoog kom je te weten wat anderen echt denken, wat ze belangrijk vinden en waarom ze iets belangrijk vinden. Het toont ons waar de mogelijke common ground zich bevindt.

Een dialoog legt ook bloot welke misconcepties soms leven in het hoofd van jongeren en waar het hen aan informatie ontbreekt om tot een weloverwogen en genuanceerd standpunt te komen. En het geeft hen de kans om andere standpunten te ontmoeten die in hun online filterbubbels of peer group vaak ontbreken.