3ID LABS
In 2019 won 3ID Labs de Gentrepreneur Award voor Inspirerend Initiatief. Hiermee zet Arteveldehogeschool een heel nieuwe vorm van interdisciplinair onderwijs op de kaart. De bedoeling is om een uiteenlopende groep van studenten, gedurende één semester, samen te laten werken aan complexe en authentieke sociale vraagstukken.
Deze manier van werken sluit nauw aan bij de principes van Innovatieve Arbeidsorganisatie die we steeds vaker tegen komen in het bedrijfsleven. De nadruk ligt op het anders organiseren van arbeid – of in dit geval van onderwijs – waarbij duidelijke structuurkeuzes gemaakt worden. Hierdoor verandert ook de cultuur binnen de organisatie en wordt het leren binnen zelfsturende teams een doel op zich. Blikvanger praat met Lieven en Isabelle, de ‘labmasters’ van 3ID Labs.
Actieve innovatie
“Ik heb mezelf nooit in mijn center gevoeld in het onderwijs.” zegt Lieven Desomviele. “De nadruk ligt vandaag nog steeds heel erg op overdracht en reproductie en ik was het beu om daar alleen maar kritiek op te geven. Het kan anders, en nu doen we het dus ook anders.” 3ID Labs is er voor alle studenten die ondernemend willen leren en die met ideecreativiteit aan de slag willen gaan. Het is een actieve vorm van leren die als innovatief kan worden beschouwd. “Ook de meisjes en de jongens die achteraan in de les door hun sociale media zitten te scrollen, willen we vanuit hun eigen passie laten leren.”
Diversiteit in teamwerking
Studenten komen binnen bij 3ID Labs door deel te nemen aan een interview. De bedoeling is dat ze hun motivatie om 3ID LABS te volgen pitchen en daarover vragen beantwoorden. Isabelle Vandevyvere: “We merken dat zo goed als alle kandidaten gemotiveerd zijn om anders te leren, maar eigenlijk weten ze nog niet ten volle over wat het juist gaat in 3ID Labs. In die zin is het traject voor hen een grote onbekende. Het is dan aan ons om hen te begeleiden en om hen te motiveren om zelfsturend te worden. Het gaat dan vooral over persoonlijk leiderschap zodat studenten met een bepaalde maturiteit en wendbaarheid terecht komen op de arbeidsmarkt.”
vier overtuigingen
- In het onderwijs moet het niet gaan over les geven, maar over leren
- Bij 3ID Labs wordt nooit gedaan alsof: er wordt enkel met echte partners gewerkt, échte ervaringen binnen de studenten hun team en ook de impact die gemaakt wordt is tastbaar
- Er wordt gewerkt vanuit ‘Bloom’s Taxonomy’ waarbij de focus ligt op leercreativiteit en experimenteel leren
- De studenten worden altijd benaderd vanuit de waarden ‘Trust&Care’.
Bij 3ID Labs worden er teams gevormd waarin minstens drie personen samenwerken om een oplossing te bedenken voor heel concrete vragen of problemen uit het werkveld. Binnen die teams zit een grote diversiteit wat betreft opleiding, leeftijd en culturele achtergrond. Lieven Desomviele: “De studenten ontwikkelen enkel producten of diensten die voor hen belangrijk zijn én die volgens hen maatschappelijke impact kunnen hebben. De kans op succes is zeer groot omwille van de complementariteit binnen de teams.”
Genieten van het proces
Toch ligt bij 3ID labs de focus niet zozeer op een maakbaar product of op het onderwijs zelf. De scope van de productlijn wordt beschouwd als ‘middel’ om het leren tot stand te brengen. Tijdens dat leerproces wordt beroep gedaan op de intrinsieke motivatie van studenten en wordt er gebouwd aan generieke én beroepsspecifieke competenties. “De meeste studenten leren graag, terwijl niet iedereen van die groep ook graag naar school komt. Daar willen we op inspelen door de focus te verleggen naar dat leren. ‘Experiential learning and self-directed learning zijn daarbij belangrijke handvaten.” verduidelijkt Isabelle Vandevyvere. Studenten maken een proces van groei door, volledig gebaseerd op vertrouwen en respect. “Wij geven studenten heel veel vertrouwen om persoonlijk en in team te groeien. De evaluatie is een co-creatief en transparant gegeven waar de student zelf ook effectief een stem krijgt. Studenten volgen het traject echt voor zichzelf en beschouwen het achteraf als een heel goeie voorbereiding op de arbeidsmarkt van morgen”.
Sterke samenwerkingen?
Lieven Desomviele: “Het zal allicht niet verbazen dat 3ID Labs op korte tijd een groot netwerk heeft uitgebouwd. Omwille van onze werkmethode blenden we een stuk met de arbeidsmarkt. De manier van onderwijzen is heel atypisch, maar ze sluit goed aan bij de realiteit op de werkvloer. We hebben heel sterke samenwerkingen met externen – die bijvoorbeeld in de jury zetelen, omdat zij goed weten dat ze kunnen vissen in onze vijver van ‘high potentials’. Dat is voor hen een enorme besparing op vlak van rekrutering.”
Het zijn niet alleen bedrijven en andere partners die hun netwerk uitbreiden binnen 3ID Labs. Ook de deelnemers staan wat dat betreft sterk in hun schoenen bij het afronden van het traject. Een samenwerking met VDAB zorgt er bijvoorbeeld voor dat ook hoogopgeleide nieuwkomers een plek kunnen vinden in de teams en op die manier veel sneller een job vinden dan via de reguliere weg. “Daarnaast zijn het vooral studenten van Arteveldehogeschool die deelnemen, maar ook afgestudeerden en studenten van andere hogescholen en universiteiten zijn heel welkom.” Vult Isabelle nog aan.
Ook de meisjes en de jongens die achteraan in de les door hun sociale media zitten te scrollen, willen we vanuit hun eigen passie laten leren.
Unieke verankering
Lieven Desomviele: ”Werken met zelfsturende teams van studenten die zelf bepalen wanneer en hoe er gewerkt wordt, vraagt natuurlijk wat aanpassingen. Ze moeten bijvoorbeeld zeven-vierentwintig toegang hebben tot gebouwen en lokalen. Dat is in het klassieke systeem zeker niet evident. We hebben daarom gekozen om ons te huisvesten in een huurpand dat omringd wordt door economische en sociale bedrijvigheid. In die zin staan we wat buiten de campus van de hogeschool, maar het is zeker niet de bedoeling om een eilandje te worden. We hopen in de toekomst onze collega’s te ‘besmetten’ met onze manier van aanpak en dit innoverend leren, naast tal van andere vormen, te verankeren.”
Volgens Lieven en Isabelle is het houden van een kritische blik daarvoor van groot belang. “Momenteel steunt men in onze sector nog heel fel op veronderstellingen. Die aannames moeten we blijven in vraag stellen om disruptie te bekomen. Het is ook nodig om te kijken naar welke impact we realiseren als docent of hogeschool. Die is echter niet altijd meetbaar, maar we zijn ervan overtuigd dat fancy lessen en goede examenresultaten niet de juiste barometers zijn. Laat ons in plaats daarvan eens wat meer gaan kijken naar hoe onze afgestudeerden het ervan af brengen op de arbeidsmarkt.”
Isabelle Vandeveyvere : “Het is de passie die er voor zorgt dat deze manier van leren echt kan werken. Meestal zijn onderwijsinnovaties terug te vinden in bedrijven of in de vorm van tijdelijke projecten. Experimenten, als het ware. Momenteel is 3ID LABS een unieke vorm van verregaande vernieuwing die ingebed zit binnen een onderwijsinstelling. Dat maakt ons uniek, en toont aan dat het mogelijk is om onderwijs fundamenteel teveranderen.”
Partners uit het bedrijfsleven weten heel goed dat ze kunnen vissen in onze vijver van 'high potentials'. Dat bespaart hen enorm veel op vlak van recrutering.
Meer van deze spraakmakers?
Smaakt dit interview naar meer? Is je honger naar kennis niet te stillen? Wil je weten hoe andere onderzoekers en bedrijven hebben samengewerkt om innovatieve ideeën om te zetten naar impactvolle projecten?