Voedsel & water
De mens kan niet zonder voedsel en water, twee schatten van de natuur. Alleen gaat het niet zo goed met die natuurlijke bronnen. De bevolking groeit, grondstoffen worden schaarser en de planeet lijdt hieronder. Dus rijst de vraag hoe we voldoende voedsel en water voorzien zonder extra belasting voor het milieu? Voor antwoorden moet je bij onze experts in duurzame voedsel- en watersystemen zijn: van hernieuwbare grondstoffen en futureproof voedselproductie tot efficiënte waterzuivering en meer.
Circulaire economie en recuperatie van grondstoffen
Hoe gaan we om met de schaarste van grondstoffen? De Vlaamse hogescholen doen onderzoek naar alternatieve grondstoffen en naar hergebruik van grondstoffen. Zo spelen algen en insecten een belangrijke rol als biomassa voor onder meer (vee)voedingstoepassingen. Met de juiste extractieprocessen haal je er interessante biogebaseerde grondstoffen uit, die je kan gebruiken voor andere eindproducten. Zo worden bijvoorbeeld geëxtraheerde vetten uit de larven van de zwarte soldatenvlieg omgezet naar biogebaseerde surfactanten. Duurzaam en efficiënt dus, net als het gebruik in silico-modellen waarbij scheikundige proeven gebeuren op basis van computerberekeningen. Deze modellen voorspellen bijvoorbeeld de beste condities om algen te kweken of eileg te stimuleren bij insecten.
Naast insecten en algen recupereren chemie-experts ook interessante chemicaliën uit diverse rest-, neven- en afvalstromen. Het doel is om die duurzame, groene extractietechnieken verder te ontwikkelen en meer ‘afval’ te zuiveren en valoriseren. Denk maar aan fruitteeltoverschotten die dienen als bron van bioactieve polyfenolen. De bioactieve componenten zijn plantaardige ingrediënten die verder worden gebruikt in voedingssupplementen of in de vlees- en brouwerijsector. Die valorisatie gebeurt ook bij andere afvalstromen zoals spuislib, wat ontstaat bij waterzuivering. Daaruit worden waardevolle organische componenten geëxtraheerd zoals suiker- en eiwitachtige verbindingen.
Toekomstbestendige landbouw en dierhouderij
Planten en dieren zijn de basis van onze voedselvoorziening. De rode draad bij onderzoek naar landbouw, dierhouderij en aquacultuur is een duurzame, ethisch verantwoorde omgang met de hulpbronnen. De onderzoeksexperten optimaliseren en innoveren reeds gangbare praktijken. Een mooi voorbeeld is de veredeling van bataat, een tropisch gewas waarvan een variëteit werd ontwikkeld om lokaal te telen. Dankzij specifieke labotechnieken en computersoftware creëer je nieuwe plantenvariëteiten met bijvoorbeeld meer ziekteresistentie en een hogere opbrengst. Benieuwd naar andere manieren van gewasbescherming of duurzame landbouw? De hogescholen beschikken over een experimentele site waar zaken worden getest als veredelingsprogramma’s, natuurlijke plaagbeheersing, veld-, labo- en potproeven.
Planten of dieren? De focus ligt op duurzaam en circulair. En op de meerwaarde die ze voor elkaar kunnen betekenen. Zo worden residu’s van serreteelten hergebruikt als voedsel voor zelfgekweekte omegabaars en rivierkreeft. Of gebeurt er onderzoek naar de mogelijkheid voor landbouwbedrijven om hun aanbod uit te breiden met visteelt. Als je met dieren werkt, steken ook gedragsbiologie en dierenwelzijn de kop op. De Vlaamse hogescholen deden al onderzoek naar mobiele slachtmogelijkheden op de boerderij en een welzijnsprotocol voor melkgeiten. Heb je een vraag over een concreet voedingsproduct? We hebben ook expertise in productontwikkeling of -evaluatie, zoals de optimalisatie van recepturen en etiketten, of in veiligheid van voedingsmiddelen, zoals bederf- en houdbaarheidstesten.
Duurzaam waterbeheer en waterzuivering
Geen voedingsmiddelen zonder water of, meer zelfs, geen leven zonder water. Water is zowat ons kostbaarste bezit, dus gaan we er best slim mee om. De Vlaamse hogescholen zijn een essentiële schakel in het ontwerpen, implementeren en onderhouden van een duurzaam energie- en watersysteem. Hoe hergebruiken we nuttige stoffen uit afvalwater? Wordt afvalwater onze drinkwaterbron? Hoe voorzien we in groeiende voedselnoden zonder extra druk op het milieu? Experts uit verschillende disciplines buigen zich vandaag over dit soort vragen en komen met intelligente, creatieve oplossingen.
Een concrete vraag uit de praktijk is hoe het wassen en verpakken van groenten de kwaliteit van het eindproduct beïnvloedt. Nog een praktijkvoorbeeld is Aquaponics, een duurzaam productiesysteem van verse, gezonde groenten en vis. Dit teeltsysteem is erkend door het Europees Parlement als een van ‘de tien technologieën die ons leven kunnen veranderen’ omdat het helpt bij de grensoverschrijdende problemen van waterbeheer, voedselzekerheid en duurzame stadsontwikkeling. Naast duurzaam waterbeheer is ook waterzuivering van groot belang. Hoe je jouw waterzuivering optimaliseert? Onze experts geven advies over de kwaliteitsparameters voor je water en de efficiëntie van je waterzuivering maar doen ook analyses op afvalwater of actief slib en zoveel meer.
Research is the fuel for ideas
Over zoveel meer gesproken. Naast expertise in voedsel en water bieden de Vlaamse hogescholen ook advies op andere vlakken om jouw organisatie, processen of producten naar een hoger niveau te tillen. Marketing bijvoorbeeld, om de juiste boodschap bij de juiste mensen te krijgen of om je strategie te bepalen. Die strategie omvat best ook een duurzaamheidsbeleid, zeker in dit domein. Want niet alleen prijs, kwaliteit en service zijn belangrijk maar ook milieu en sociale omstandigheden. Menselijk kapitaal dus, waarvoor je trouwens een beroep kan doen op onze experts in hr en organisatieontwikkeling.
Blijven ontwikkelen, blijven onderzoeken, blijven toetsen aan de praktijk. Dat resulteert in de beste oplossingen. Doe je dat puur op buikgevoel? Dan onderschat je misschien het belang van digitale data: die kunnen jou helpen om verbeterpunten op te sporen en strategische beslissingen te nemen. Een vak apart, waarvan onze experts tot in de kleinste details op de hoogte zijn.
Stel ons gerust ook jouw vraag!
Hulp nodig om jouw databestanden veilig te stellen of te verbinden? Om jouw bedrijfsprocessen efficiënter te maken met blockchain-technologie? Om drones in te zetten voor smart farming? Om mensen op te leiden in een virtual reality-omgeving? Of nieuwe digitale technologieën in te zetten op andere vlakken? Wij onderzoeken het graag voor jou, want ‘research is the fuel for ideas’.
Stromen je interesses verder dan voedsel en water? Blijf niet op je honger zitten en informeer hoe experts uit verschillende hogescholen en disciplines (samen) een verschil maken voor jou.
Negen expertisedomeinen
Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek is de motor achter innovatie. De kennis en expertise opgedaan tijdens dit onderzoek is immers onmiddellijk inzetbaar in de praktijk. We onderscheiden 9 expertisedomeienen die parallell lopen met de SDG's.