De return on investment van hoger onderwijs: meer dan enkel economische winst.
Talentontwikkeling aan de hogescholen is de facto investeren in de toekomst van Vlaanderen en Brussel.
Steeds meer Belgen halen een diploma hoger onderwijs, zo blijkt uit de Census 2021, de 10-jaarlijkse bevolkingstelling van Statbel. 31,8 procent in 2021 tegenover 27,8 procent in 2011. Dat is erg goed nieuws, want de ‘return on investment’ van hoger onderwijs is veel meer dan puur economisch. Het rendement op maatschappelijk, sociaal en menselijk vlak is minstens even hoog.
Als hogescholen bewijzen we elk dag dat we met democratisch onderwijs die kloof wel degelijk kunnen verkleinen.”
Waarvoor staat Vlaanderen in het buitenland bekend? Diamant, mode, onze havens en maritieme excellentie, ons cultureel erfgoed … niet echt voor zijn grondstoffen. Om onze welvaart te behouden moeten we dus ontginnen wat we wél hebben: talent. Duizenden 17- en 18-jarigen beslissen momenteel of én wat ze willen verder studeren. Die keuze bepaalt levens. ‘Kiezen is verliezen’, zo luidt het spreekwoord. Maar in het hoger onderwijs geldt eerder: ‘Verkeerd kiezen is verliezen’. Van bij het begin juist inschatten wat je talenten zijn, vermindert de ongekwalificeerde uitstroom aanzienlijk.
En dat is nodig, want we hebben álle werkkrachten, op de juiste plek, nodig. De tewerkstellingsgraad in ons land is over het algemeen hoog, behalve in grootstedelijke gebieden. In januari 2024 woonde 23% van de Vlaamse werkzoekenden in het arrondissement Antwerpen, nochtans een economisch centrum. Maar dat economisch epicentrum komt ook met grootstedelijke uitdagingen. Zo is de kloof met hoogopgeleiden diep: 78,8% van de werkzoekenden is er laag tot midden geschoold.
De toestand is dus ernstig, maar niet uitzichtloos. Als hogescholen bewijzen we elk dag dat we met democratisch onderwijs die kloof wel degelijk kunnen verkleinen. Studenten hebben heel uiteenlopende vooropleidingen achter de rug wanneer ze aankloppen bij de hogeschool. Ook hun socio-economische achtergrond is erg divers. Neem nu studenten die als eersten in hun familie hoger onderwijs volgen. Deze pioniersstudenten fungeren straks als rolmodellen voor anderen om hetzelfde te doen. Onderzoek toont het aan: wie opgroeit in een gezin waar (een van) de ouder(s) hoger onderwijs heeft gevolgd, heeft zelf een grotere kans om een hogere opleiding te volgen. Dat maakt het opleiden van pioniers een investering waarvan het rendement nog lang in de toekomst doorwerkt. Het levert bovendien een ander soort rendement op dan puur economisch gewin: een welvarende en inclusieve samenleving.
Dat maakt het opleiden van pioniers een investering waarvan het rendement nog lang in de toekomst doorwerkt. Het levert bovendien een ander soort rendement op dan puur economisch gewin: een welvarende en inclusieve samenleving.”
Hogescholen focussen niet alleen op de hersenen, maar ook op de handen. (En op de kunsten). Afgestudeerden aan onze professionele bacheloropleidingen vinden vlot hun weg naar relevante jobs. Mét, niet onbelangrijk, de juiste attitude en open blik op de wereld. Zo vormen we de noodzakelijke schakel tussen het werkveld én de maatschappij.
Ook het succes van de 2-jarige graduaatsopleidingen bevestigt deze aanpak. De praktijkgerichte opleidingen bieden niet alleen nieuwe kansen aan jongeren die anders nooit in het hoger onderwijs zouden arriveren, maar ook aan zij-instromers en anderen die om verschillende redenen niet eerder de kans kregen. De graduaatsopleidingen mogen daarom best wat meer waardering krijgen. Ze bieden een aantal jongeren de kans om, na het halen van een graduaat, door te stromen naar een professionele bachelor. Omgekeerd blijken de graduaten voor sommige bachelorstudenten een betere match met hun talenten en verwachtingen.
Als hogescholen werken we allemaal gepassioneerd aan deze talentontginning. Maar we kunnen het niet alleen. We hebben ook de steun en het vertrouwen van de overheid nodig, van het werkveld én van een samenleving die met open blik naar al onze jongeren en hun toekomst durft kijken. Zo krijgen we iedereen op zijn plek, zonder hiërarchie tussen studierichtingen. Van handen tot hersenen in het kwadraat
De praktijkgerichte opleidingen bieden niet alleen nieuwe kansen aan jongeren die anders nooit in het hoger onderwijs zouden arriveren, maar ook aan zij-instromers en anderen die om verschillende redenen niet eerder de kans kregen."
Gerelateerde artikels
De strijd om buitenlands talent is geopend, maar Vlaanderen durft niet in de ring stappen.
Met 8 miljoen zullen ze zijn in 2030: internationale studiekiezers die hun opleiding in het buitenland willen verderzetten. Terwijl Vlaamse hogescholen en ondernemingen hen met open armen willen ontvangen, botsen ze echter op al te rigide taaldrempels. Internationaal talent moet je koesteren, niet tegenwerken
Politieke debatfiches & investeringen in praktijkonderzoek aan hogescholen voor productiviteitsgroei
Met de verkiezingen voor de deur, zijn de meeste debatfiches en programma’s op de partijhoofdkwartieren al opgemaakt. Maar misschien is er nog ruimte voor een topic: investeer €20 miljoen extra in onderzoek van Vlaamse hogescholen om de productiviteitgroei in de samenleving mee op gang te brengen.
Is (hoger) onderwijs nog wel onderwerp van de verkiezingen?
De verkiezingsthema’s worden ons de laatste weken in de media en via polls om de oren geslagen. En toch blijft het rond één thema jammergenoeg opvallend stil: het (hoger) onderwijs. Dit moet anders, want elke student op de juiste plaats, geeft Vlaanderen morgen voorsprong.