Een state-of-the-art opleidingsaanbod
De co-creatie met het werkveld maakt de opleidingsbiotoop aan de hogescholen uniek. Het praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek houdt de vinger aan de pols van de praktische kennisvraagstukken waar het werkveld mee zit. Met internationale partnerschappen ontwikkelen docenten en studenten interculturele vaardigheden die essentieel zijn voor een samenleving, met een open en respectvolle blik op de wereld.
Memorandum 2024
Wil je graag alle details? Dan is het Memorandum 2024 het document waarnaar je op zoek bent. Alle hefbomen staan er uitgebreid in uitgelegd. (pdf - 1Mb)
De toekomst van het hoger onderwijs zal erin bestaan om, over de grenzen van instellingen heen, jonge en al wat oudere mensen een brede en coherente waaier aan professionele en academische opleidingen aan te bieden. Hierin moeten de hogeronderwijspartners elkaar veel beter vinden en vanuit wederkerig respect de krachten bundelen. Niemand loopt daarbij voorop, het gebeurt beter samen.
Om de waaierstrategie in het hoger onderwijs te realiseren, moet de Vlaamse regering samen met alle betrokken partners inzetten op de volgende zeven hefbomen:
- Studiekiezers doelmatig oriënteren, niet in een ‘waterval’ maar wel naar een ‘waaier’
- Het opleidingsaanbod van hogescholen rationeel actualiseren en programmeren
- Een leidende rol voor hogescholen voorzien in lokale leerecosystemen voor een leven lang leren
- Blijven investeren in studentsucces, zonder overbodige planlasten
- Blijven investeren in onderwijsinnovatie
- Samen opleiden van leraren
- Transitie van HBO5-verpleegkunde naar een graduaatsopleiding basisverpleegkunde
Academiseringsdrift is een gevaarlijke kwaal die ontstaat uit een schrale kijk op de maatschappij, haar noden en mogelijkheden. Niet alleen doet dit onverantwoord afbreuk aan de vakkundigheid en de rol van professionele bachelors, die druk getuigt ook van een eenzijdige en elitaire visie.”
1. Studiekiezers doelmatig
oriënteren, niet in een ‘waterval’
maar wel naar een ‘waaier’
Het oriëntatie- en instroomproces in het hoger onderwijs moet beantwoorden aan de kenmerken van een transparante ‘customer journey’, met aandacht voor de context van de student en het proces van overgang naar het hoger onderwijs. Het ultieme doel is een snelle en doelgerichte oriëntatie, een laagdrempelige toegang voor elk talent, met als resultaat een verhoogde goesting en leermotivatie én een vermindering van onnodige studieduurverlenging. Een open toegang tot het hoger onderwijs blijft het vertrekpunt, zodat alle studiekiezers kansen krijgen om op de plek in te stromen die voor hen het meest geschikt is.
2. Het opleidingsaanbod van
hogescholen rationeel actualiseren
en programmeren
Het opleidingsaanbod van de Vlaamse hogescholen staat niet in steen gebeiteld. De samenleving evolueert en nieuwe maatschappelijke noden duiken op, technologische en andere innovaties breken door, de arbeidsmarkt vraagt andere competenties. Daardoor is het opleidingsaanbod geregeld aan actualisatie toe.
De Vlaamse hogescholen zijn van mening dat een driejarige cyclus de beste garantie biedt op een evenwichtige evaluatie en herziening van het opleidingsaanbod. Ze vragen van de Vlaamse regering het nodige vertrouwen én de autonomie om zelf aan het roer te staan van de actualisering en programmatie van hun opleidingsaanbod.
3. Een leidende rol voor
hogescholen in lokale leerecosystemen
voor een leven lang leren
Een leven lang leren wordt de norm. De overheid moet dit leven lang leren aantrekkelijker maken door te garanderen dat iedereen gebruik kan maken van een attractief opleidingsaanbod en oneerlijke concurrentie van overheidsorganisaties met hogescholen vermijdt.
Hogescholen werken lokaal samen met werkveldactoren aan een attractief opleidingsaanbod. Co-creatie met het werkveld, pedagogische expertise en het regisseren van een (modulair) aanbod van professionele opleidingen zitten immers in het DNA van de hogescholen. Vanuit deze sterktes kunnen hogescholen een leidende rol opnemen in de te ontwikkelen leerecosystemen. De Vlaamse overheid financiert de partnerschappen die samen een lokaal ecosysteem ontwikkelen.
Hogescholen vragen om ondersteuning via een aanbodfinanciering, zodat ze hun (digitale) opleidingsconcepten nog meer kunnen flexibiliseren op maat van de noden van volwassenen die werken en leren combineren. Daarnaast willen ze graag een ‘onderhoudscontract’ introduceren voor hun alumni, zodat die state-of-the-art kunnen blijven in hun professionele kennis en kunde.
4. Blijven investeren in
studentsucces, zonder
overbodige planlasten
De instroom van studenten aan de Vlaamse hogescholen is heel wat diverser geworden. Die diversiteit bij de hedendaagse studentenpopulatie is verrijkend, maar maakt een gepaste begeleiding en ondersteuning van studenten ook bijzonder uitdagend.
De hogescholen zijn ervan overtuigd dat die ondersteuning vandaag tot hun opdracht behoort. Wanneer ze inzetten op een efficiënte doorstroom moeten de obstakels die studentensucces nog te vaak in de weg staan, geruimd worden.
- Voldoende plaatsen voor werkplekleren en stages
- Het welzijn van studenten uitbouwen
- Betaalbare studentenkamers
- Bereikbare campussen
- Investeren in universele studentenvoorzieningen
- De autonomie van de hogescholen rond studievoortgangsbewaking herstellen
Investeren in een onderwijsaanpak, zoals werkplekleren, zal een katalysator zijn voor een leven lang leren, een attitude die in Vlaanderen nog steeds geen vanzelfsprekendheid is.”
5. Blijven investeren
in onderwijsinnovatie
De COVID-19 pandemie heeft onze manier van leven veranderd. Dat bracht vele nieuwe uitdagingen met zich mee, ook voor hogescholen en universiteiten en heeft reeds gekende problemen scherper gesteld.
Binnen het kader van het Vlaamse en Europese relancebeleid richtte de Vlaamse regering het Voorsprongfonds op voor hoger onderwijs, om concrete acties te ondersteunen met drie grote speerpunten:
- De uitbouw van een Vlaams opleidingsportfolio dat toekomstbestendig en wendbaar is
- Een leven lang leren binnen het hoger onderwijs verder uitbouwen
- Versterkt inzetten op digitale onderwijsvormen
Het Voorsprongfonds zorgde ook voor een versnelling van de multidisciplinaire samenwerking binnen de hogescholen. Omdat ook andere uitdagingen onverminderd blijven bestaan, is die dynamiek van onderwijsinnovatie nodig om state-of-the-art te blijven. Daarom vragen de hogescholen een extra financieringslijn in de hogeronderwijsenveloppe, die ze kunnen besteden aan grensverleggende onderwijsinnovaties, geënt op de drie bovengenoemde speerpunten. Door opname van deze middelen in de enveloppefinanciering worden planlasten maximaal vermeden.
6. Samen opleiden
van leraren
Tijdens de volgende legislatuur zullen een beter leerplichtonderwijs en het oplossen van het lerarentekort extreem belangrijke uitdagingen blijven. Competente leraren, sterke scholen en hoge onderwijskwaliteit moeten hierin centraal staan.
Het rapport van de Commissie van Wijzen heeft als belangrijkste conclusie dat de professionalisering van leraren, een hedendaags personeelsbeleid in scholen, de versterking van het leiderschap en de bestuurlijke capaciteit van scholen, de sleutels zijn om de aantrekkelijkheid van het lerarenberoep duurzaam te verhogen. De voorstellen over de aspirant-leraar, de startende leraar en de ervaren leraar zijn goede uitgangspunten voor het te voeren beleid en passen in de waaierstrategie waar de hogescholen voor willen gaan.
De hogescholen beschikken over de nodige expertise om een relevant professionaliseringsaanbod vorm te geven, in nauwe samenwerking met de scholen. De professionalisering die hogescholen aanbieden, verdient een keurmerk. Maak professionalisering verplicht, in samenhang met het HR-beleid en voorzie ook voldoende financiële middelen hiervoor.
7. Transitie van HBO5-verpleegkunde
naar een graduaatsopleiding
basisverpleegkunde
De HBO5-verpleegkunde-opleiding, wordt vandaag omgevormd naar een graduaat basisverpleegkunde en aangeboden in een samenwerkingsverband van de secundaire scholen met de hogescholen.
Het zou bestuurlijk eenvoudiger en consistenter zijn, de bevoegdheden, de verantwoordelijkheden en de daaraan gekoppelde financiële middelen voor het aanbieden van deze opleiding, volledig aan de hogescholen toe te wijzen. Zoals dat ook voor de andere graduaatsopleidingen het geval is. Ook de nodige decretale verankeringen kunnen dan éénduidiger uitgewerkt worden.
Zolang hiervoor echter geen draagvlak is, moeten minstens de samenwerkingsverbanden aangepast worden.
Zonder adequate en betrouwbare financiering dreigt het lot van de graduaten een kroniek van een aangekondigde dood te worden.”
Bekijk ook de andere drie beleidshefbomen voor 2024-2029
Internationalisering
Internationalisering versterken, essentieel voor een open blik op de toekomst
Memorandum 2024
Wil je graag alle details? Dan is het Memorandum 2024 het document waarnaar je op zoek bent. Alle hefbomen staan er uitgebreid in uitgelegd. (pdf - 1Mb)